Zaburzenia depresyjne są często pojawiającym się problemem wśród osób, które sięgają po substancje psychoaktywne. Nadużywanie alkoholu wpływa na częstość występowania depresji o różnym nasileniu i obrazie klinicznym. Dlaczego tak się dzieje? Jakie są powiązania pomiędzy alkoholem a depresją? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w artykule.
Alkohol jako przyczyna depresji
Wiele dotychczasowych badań wskazuje, że alkoholizm i depresja bywają wzajemnie oraz dwukierunkowo ze sobą powiązane. Stany depresyjne wywołane są często długotrwałym nadużywaniem substancji psychoaktywnych. Alkohol to jeden z czynników wywołujących zmiany nastroju, które wynikają zarówno z następstw o charakterze neurofizjologicznym, jak i strukturalnym.
Niekontrolowane picie przyczynia się do powstawania konfliktów oraz kryzysów w sferze zawodowej, psychicznej czy socjalnej. Jednocześnie zwiększa ryzyko występowania depresji będącej skutkiem nadużywania alkoholu. O odwrotnej zależności mówi się w przypadku, gdy uzależnienie od substancji psychoaktywnych jest powikłaniem nieleczonej choroby. Zdarza się, że pojawia się wskutek odstawienia alkoholu w okresie abstynencji.
Biologiczne mechanizmy uzależnienia od alkoholu
Alkohol wpływa w znacznym stopniu na neuroprzekaźniki w mózgu. Ryzykowne picie zmienia sposób komunikacji między komórkami nerwowymi. Przede wszystkim wpływa na działanie kwasu GABA oraz glutaminianu. Badania naukowe potwierdzają, że modyfikuje również przekaźnictwo w układach serotoninergicznym czy dopaminergicznym. Nadużywanie alkoholu powoduje też zmiany w strukturach takich jak kora przedczołowa oraz hipokamp. Znane jest także działanie wpływające na regulację emocji – krótkoterminowo wpływa na poprawę nastroju oraz zmniejsza odczuwane lęki i napięcia.
Psychologiczne i społeczne konsekwencje alkoholizmu
Nadużywanie alkoholu przyczynia się do problemów rodzinnych – najczęściej jest powodem występowania przemocy psychicznej lub fizycznej w rodzinie. Bardzo często wywołuje problemy w relacjach społecznych, może też prowadzić do kłopotów w pracy. Ryzykowne i niekontrolowane picie alkoholu jest często powodem zwolnienia. Długoterminowo przyczynia się do poważnych problemów ze zdrowiem i wiąże się nawet z ryzykiem utraty życia.
Samoleczenie depresji
Alkohol jest często traktowany jako środek łagodzący objawy depresji. Tzw. samoleczenie przy użyciu alkoholu bywa znacznie bardziej powszechne wśród kobiet, które częściej sięgają po trunki z powodu chęci poprawy samopoczucia. W diagnostyce wyróżnia się depresję pierwotną oraz indukowaną nadmiernym spożyciem substancji psychoaktywnych.
W przebiegu depresji pierwotnej charakterystyczne są początkowe objawy choroby przed intensywnym piciem alkoholu. Stany depresyjne utrzymują się również w okresach dłuższej abstynencji. W przypadku depresji indukowanej objawy pojawiają się w konsekwencji picia alkoholu, ulegając remisji w czasie abstynencji. Leczenie alkoholizmu nie jest łatwe, podobnie jak depresji alkoholowej.
Ryzyko uzależnienia od alkoholu
Częstsze i ryzykowne picie jest w wielu przypadkach sposobem radzenia sobie z trudnymi emocjami. Może prowadzić do uzależnienia i zaburzeń depresyjnych pojawiających się zarówno we wczesnym, jak i w dalszym okresie abstynencji. Znaczna część osób mierzy się z depresją dopiero w trakcie uzależnienia, która w zestawieniu z alkoholem jest o wiele trudniejsza do wyleczenia. W przypadku depresji wynikającej z długotrwałej abstynencji szczególne znaczenie ma silna wola osoby uzależnionej oraz pomoc bliskich.
Leczenie alkoholizmu
Pomocna w walce z nałogiem jest m.in. farmakoterapia. Bardzo przydatne mogą okazać się leki łagodzące objawy delirium oraz wywołujące niechęć do spożycia alkoholu. Takie działanie wykazuje m.in. wszywka alkoholowa będąca elementem terapii awersyjnej. Nieoceniona jest również psychoterapia indywidualna lub grupowa. Istotne znaczenie ma również wsparcie społeczne oraz udział w grupach wsparcia AA. W większości przypadków sprawdza się zgłoszenie do specjalistycznego ośrodka, w którym można przeprowadzić profesjonalne odtrucie alkoholowe. Kompleksowe wsparcie dla osób uzależnionych świadczy na przykład klinika leczenia alkoholizmu Meditus.
Alkoholizm a depresja – warto wiedzieć
Dwukierunkowa zależność między alkoholizmem a depresją została udowodniona naukowo. Według psychiatrów osoby z zaburzeniami depresyjnymi częściej sięgają po alkohol i inne substancje psychoaktywne. Z kolei pacjenci ośrodków odwykowych często zmagają się ze stanami depresyjnymi. Szacuje się, że w populacji ogólnej problem depresji dotyczy 8%. Natomiast u osób zmagających się z uzależnieniem od alkoholu zapadalność na nią sięga 14%. W związku z powyższym istnieje potrzeba zintegrowanego podejścia do leczeniu obu problemów – alkoholizmu oraz depresji.
Artykuł sponsorowany
