Teatr jest sztuką żywego słowa. Aktorzy wypowiadają swoje kwestie ze sceny wprost do publiczności. Są też takie gatunki teatru, w których wykorzystywane są inne środki wyrazu – śpiew w teatrze operowym, taniec w balecie, oraz mowa ciała w pantomimie. Muzyka w teatrze stanowi dodatkową oprawę artystyczną tego, co dzieje się na scenie.
Muzyka jako tło do spektakli dramatycznych i komediowych
Charakterystyczną cechą muzyki teatralnej jest to, że jest ona skomponowana specjalnie do konkretnego przedstawienia. Jej rola polega na podkreśleniu akcji scenicznej, wzbogacaniu narracji, lub wprowadzaniu w klimat epoki, w której rozgrywają się wydarzenia. Może ona potęgować dramatyzm sytuacji, lub powodować u widzów zabawowy nastrój. Muzyka w teatrze tego typu jest na ogół nagrana wcześniej na nośniki dźwięku i odtwarzana podczas spektaklu. Zdarza się też, że muzycy są widoczni dla publiczności; siedzą na scenie albo w którejś z części widowni.
Muzyka jest nieodłącznym elementem opery i baletu
W takich przedstawieniach jak opera, operetka, musical czy balet, muzyka gra rolę pierwszoplanową. Oparte na dziele literackim libretto opery jest śpiewane przez artystów solowych lub chór. Muzyka zawsze wykonywana jest na żywo przez instrumentalistów znajdujących się w kanale orkiestrowym poniżej sceny. W balecie, akcja przedstawiana jest za pomocą układów choreograficznych wykonywanych przez zawodowych tancerzy. Towarzyszy im klasyczna muzyka baletowa, albo skomponowana współcześnie. W operetce i musicalu przeplatają się dialogi mówione, śpiew i taniec. Muzyka w teatrze rewiowym jest akompaniamentem do piosenek i podkładem do tańców. Występują tam również instrumentaliści solowi.
Jaką rolę pełni muzyka w teatrze?
Bez podkładu muzycznego dzieło teatralne byłoby niepełne i mniej atrakcyjne w odbiorze. Dobrze skomponowana muzyka podkreśla dynamikę fabuły, oraz przenosi dorosłych widzów w rzeczywistość z kręgu innych kultur, albo odległych epok, a dziecięcą widownię w krainę baśni. Muzyka baletowa zawierająca elementy utworów folklorystycznych, które są częścią kultury danego społeczeństwa, kształtuje poczucie tożsamości narodowej. Muzyka w teatrze operowym daje słuchaczom możliwość zapoznania się z najwybitniejszymi dziełami skomponowanymi przez klasyków tego gatunku. Ponadto widzowie mogą podziwiać wysoki kunszt artystyczny śpiewaków operowych. Inne teatry muzyczne dostarczają widzom sporo doskonałej rozrywki; bawią, śmieszą i wprawiają ich w dobry nastrój.
